Aan de Mechelse importeur Joenit werd de vraag gesteld of ze ons een volledig, maar nog steeds betaalbaar, systeem konden leveren waarmee een audiofiel aan de slag zou kunnen. Een maand lang kon ik genieten van een combinatie van elektronica van het Britse Rega, aangevuld met een speakerset van het Canadese Totem.
Technologie
Rega is een eerder klein Brits merk, nog steeds zelfstandig en was me het meest bekend omwille van zijn reputatie in platenspelers. Ik had echter nog nooit het genoegen een component, laat staan een volledig systeem, te kunnen beluisteren. Joenit stelde een combinatie van de Elex-R versterker, de Saturn-R DAC/CD combinatie en spiksplinternieuwe Planar 3 draaitafel met Elys2 element voor. Ze gaven ook nog een extra Apollo-R CD speler mee.
De Rega componenten vallen allereerst op door hun mechanische constructie. Geen flinterdun metaal of vage knoppen hier. Alle kasten zijn werkelijk oersolide en een compliment waard. Het design is functioneel strak en eenvoudig. Wat dadelijk opvalt is dat de CD spelers bovenladers zijn. Op het bovendeksel zit een tikje sciencefiction-achtig plastic deksel dat een 15-tal centimeter naar boven opent. De CD wordt dan rechtstreeks op de motoras geklikt. Het deksel wordt dan manueel gesloten en dat start dan het lezen van de CD gegevens. Ongewoon, maar het heeft wel het voordeel dat de CD altijd perfect op zijn plek zit in het toestel en het aantal bewegende delen beperkt blijft. Een mogelijk nadeel is wel dat de CD speler niet strak kan ingebouwd worden in een rack, maar van bovenaf benaderbaar moet zijn.
Als luidsprekers zat een Totem Arro set in de doos. Het meest verassende hieraan was hoe klein die speaker is. Een heel erg slank zuiltje met een 1,9 cm dome tweeter en een 11 cm woofer. Achteraan zit zowel een basreflex opening als een opening langs dewelke je de speakerbodem kan vullen met zand of zelfs lood. Dit heeft voornamelijk invloed op de lage tonen. Hier heb ik niet mee geëxperimenteerd omdat de speaker prima voldeed in mijn woonkamer zonder extra massa. De Arro’s zitten al heel lang in het gamma van Totem en dat is niet zomaar, zoals verder zal blijken.
Bij de Planar 3 met Elys2 element zat een erg duidelijke beschrijving hoe het element af te regelen. Door de 3 zachtrubberen voeten worden trillingen gedempt en staat de speler altijd stabiel.
De afstandsbediening die bij de Saturn-R zit, kan ook gebruikt worden om de versterker te bedienen zodat diens simpele remote in de doos kon blijven. Aan/af knoppen zijn altijd manueel te bedienen bij alle toestellen. De Saturn-R heeft net als de Apollo-R een paar bedieningstoetsen op het frontpaneel. Deze dienen voor enkele basis CD functies. Als je de DAC functies van de Saturn-R wil gebruiken, moet dat wel met de afstandsbediening. Het gevolg is een strak frontpaneel zonder overdaad aan knoppen.
De Apollo-R heeft een kleinere vormfactor dan de versterker of Saturn-R en is maar half zo breed. Enkel de CD functies zijn daar aanwezig. Qua bediening of werking zijn er geen verschillen.
In de praktijk
Al dadelijk na het in dienst namen van het volledige systeem valt de enorme helderheid, detaillering en plaatsing op. Verrassend gezien de grootte van de luidsprekers is dat ook het laag heel nadrukkelijk aanwezig is. De Totems hebben veel meer punch dan je zou verwachten. Ze nemen ongeveer een kwart in van de ruimte die mijn eigen speakers vragen, maar dat zou je ze allerminst nageven. De Saturn-R werd gevoed met de ene CD na de andere. Dadelijk valt ook op hoe geruisloos deze speler is : geen gezoem, gefluit of mechanische geluiden om stillere passages te storen. Prima. Daan’s “Bridge Burner” van zijn gelijknamige al wat oudere CD knalt zowel akoestisch als elektronisch hard in de kamer, net zoals het zou moeten. Het nummer heeft een grote digitale rauwheid die pas geweldig klinkt indien alle stereo componenten samenwerken. Rega en Totem doen dat zeker. De Saturn-R haalt erg veel detail uit het nummer en de Arro zet die enorm breed en fijn geplaatst in de ruimte. De baslijn van het nummer gaat niet echt heel diep, maar suggereert dat wel. Ondanks zijn grootte kan de luidspreker erg veel lage tonen in de kamer gooien, je ziet de langeslag woofers dan ook hard werken hiervoor.
Brian Ferry’s zwaarmoedige “This Love” hangt zweverig boven het salon. Het ademt een geweldige laatavond sfeer uit. De Rega/
Totem combinatie weet ook hier te overtuigen en laat de kleinste op de CD verstopte geluidjes oplichten. De subtiele tikken van de houtblokken op de achtergrond klinken levensecht, je hoort ook enorm veel nuances van klank en lucht in Brians stem. Natuurlijk kan je de natuurkunde niet buitenspel zetten : uiteraard zijn de Arro’s enigzins beperkt qua druk in de diepste fundamenten, maar bij normale geluidsniveaus verbergen ze dit uitermate goed. Voor jazz en stem georiënteerde muziek vind ik ze fenomenaal interessant.
Ook de Rega versterker/CD combinatie is daaraan natuurlijk debet. De Totems kunnen maar die details weergeven die ook daadwerkelijk door de elektronica worden aangeleverd. De Saturn-R kan hier in vergelijking met de Apollo-R toch meer definitie uit CDs puren, alhoewel ik het verschil niet wereldschokkend vind. Maar de Saturn heeft natuurlijk nog een extra troef : een volwaardig uitgebouwde DAC sectie.
De optische uitgang van mijn TV werd gekoppeld aan een optische ingang van de speler zodat het TV geluid uit de Arro’s stroomt. Uiteraard klinkt dat zoveel beter. Tegelijkertijd werd ook de analoge uitgang, ter vergelijking, aan de versterker aangelegd, zodat een direct vergelijk tussen de Saturn-R Wolfson DAC en de DAC van de TV mogelijk werd. Ook daar was overduidelijk de Rega implementatie beter. Vooral qua detaillering staat de Saturn-R op eenzame hoogte. Om een computer te kunnen aansluiten is er een USB ingang aanwezig. Die vereist wel het installeren van een specifieke driver. Apple MACs zouden die driver niet nodig hebben, maar dat heb ik niet geprobeerd. Niet alleen standaard CD rips kunnen zo worden weergegeven, maar ook HD audio tot 24bit/192kHz. Het verschil met de 16bit/44.1kHz van een standaard CD is overduidelijk. <rant> In die zin blijf ik het erg treurig vinden dat nog steeds zo weinig audio beschikbaar is op hoge kwaliteit en bij een realistische prijs. Consumenten schijnen, ook in video trouwens, toestellen te selecteren op basis van technische kenmerken, om die dan vervolgens nooit werkelijk ten volle te benutten en bij content consumptie dan vol op prijs te gaan spelen. SACD was daar ook zo een schitterend voorbeeld van. </rant>
We mogen natuurlijk in deze de rol van de Elex-R versterker ook niet vergeten. Mechanisch is die uit hetzelfde hoogwaardige hout geneden als de rest van de familie. Wat die amp specifiek klankmatig al dan niet bijdraagt aan het totale systeem is natuurlijk moeilijk te definiëren. Om hier iets zinvols te kunnen zeggen, heb ik dan ook het Rega/Totem systeem uit elkaar getrokken en 
alle componenten afzonderlijk in mijn vertrouwde elektronica ketting verwerkt. De Elex-R blijkt zo’n versterker die niet uitgesproken in een kamp zit. Zonder zich duidelijk in het “cleane” noch in het “warme” deel van het spectrum te nestelen heeft hij meer dan genoeg power aan boord om zowel de Arro’s als al mijn andere eigen speakers aan te sturen. En eigenlijk is dat voor een versterker een prima zaak. Diens functie is dan ook helemaal niet om de afgespeelde muziek een karakter mee te geven. Een goeie versterker is anoniem. Technisch heeft hij alles wat nodig is aan boord, inclusief een MM phono voorversterker. Deze komt, in tegenstelling met de rest van de versterker, wel een beetje warmer over in combinatie met de Planar 3. Als ik hem één manco zou meegeven, dan is dat het ontbreken van een, liefst zelfs apart regelbare, hoofdtelefoonaansluiting.
De Apollo-R is een prima, fluisterstille CD speler, die enkel ietwat onhandig integreert wegens zijn eigenzinnige, maar kwalitatief hoogstaande bovenlader en zijn vormfactor. Ik vind hem klankmatig alvast beter dan mijn eigen eerder bescheiden spelers. De Saturn-R doet in de CD sectie nog een tikje beter trouwens. Gezien mijn eigen verzameling had ik graag nog SACD compatibiliteit gezien, maar ik begrijp dat hoge resolutie audio tegenwoordig een ander platform heeft. In die zin is het wachten op integratie van een netwerk deel in een speler van Rega. HD moet dan voorlopig maar via de computer en een DAC zoals de Saturn-R.
Uiteraard werd ook de Planar 3 platenspeler aan de tand gevoeld. Deze wordt besproken in een apart artikel, maar ik kan al verklappen dat ik er erg veel plezier aan heb beleefd.
Conclusie
Als er één begrip Rega kan samenvatten, dan lijkt dat wel no-nonsense te zijn. De ontwikkelaars concentreren zich meer op het uitermate kwalitatief implementeren van gevestigde technologie dan op het vermarkten van nieuwe snufjes. Met de Arro speelt Totem in hetzelfde segment : een gevestigde waarde die gewoon moeilijk te verbeteren valt. Voeg de twee samen en je haalt een uitermate geslaagde combinatie binnen. Maar ook als afzonderlijke componenten staan ze hun mannetje.
Prijzen
Elex-R 1.399 Euro
Saturn-R 2.499 Euro
Apollo-R 849 Euro
Planar-3 949 Euro
Arro 1799 euro/paar
Rega en Totem systeem
€7.495
Pros
- uitermate kwalitatieve bouw van de Rega componenten
- verrassend fijne speakers, die mij echt verbaasd hebben met hun laagweergave
- fijne nuances en details worden perfect geplaatst neergezet wat resulteert in een hoogst aangenaam en uitnodigend systeem. Sit back and enjoy
Cons
- alhoewel een duidelijke upgrade vergeleken met de Apollo-R is de Saturn-R toch wel wat prijzig
- een netwerkspeler op hetzelfde niveau zou een welkome aanwinst zijn
