NAD, New Acoustic Dimension, begon in 1972 in Londen toen een groep van audio importeurs besloot om zelf producten te maken. Technisch bepalend was het genie Bjorn Erik Edvardsen (BEE, ook terug te vinden in typenummers als ‘hommage’). Nu is het onderdeel van het Canadese Lenbrook. NAD zet kwaliteit voor uiterlijk vertoon en dat zie je nog steeds in het productgamma. Lenbrook heeft niet alleen NAD in hun portfolio maar ook het veelgeprezen Bluesound en dat blijkt duidelijk in de laatste NAD modellen die technologie van beide firma’s combineert in fraaie producten. De C700 uit de C serie van NAD wordt geschaald onder de Masters of M serie maar dat betekent niet dat het ‘doetjes’ zouden zijn.
DALI, de afkorting voor Danish Audiophile Loudspeaker Industries, werd in 1983 opgericht door Peter Lyngdorf en is ondertussen uitgegroeid tot een merk met toch wel enige ‘standing’ in de hifi wereld. De OPTICON serie zit zowat in het midden van DALI’s range en wordt geassembleerd in hun fabriek, gelegen te Denemarken.
Technologie en installatie
De DALI’s zijn niet al te compacte boekenstaanders, gebaseerd op het basreflex principe waarbij een extra opening in de kast de laagste tonen versterkt. De grootte van die opening en lengte, van de interne buis daarachter, bepaalt de laagste frequentie. Het voordeel van zo’n basreflex is dat je uit een kleine kast toch een behoorlijke hoeveelheid laag kan ‘puren’. Door de opening dichterbij of verder van een zij- en/of achterwand te plaatsen, kan je die ‘laagversterking’ nog eens extra in de verf zetten.
De OPTICON 2 MK2 gebruikt de bij DALI favoriete houtpulp woofer die door de natuurlijke onregelmatigheid staande golven in zijn oppervlak vermijdt. Door de lichtheid van de vezels kan het snel reageren. Daardoor is het niet ‘bang’ van wat hogere tonen. Een ideale midwoofer, zeker omdat ook de magneet is geoptimaliseerd om vervorming te minimaliseren door het ‘poolstuk’, het deel van de magneet wat in de spreekspoel zit, niet te vervaardigen uit een enkel stuk metaal maar door het te produceren uit granulaat, kleine metaaldeeltjes. Zo wordt het mogelijk om, in combinatie met de vrij grote stoffen dome tweeter die overneemt vanaf 2 kHz, een bijzonder fijne tweeweg luidspreker af te leveren.
Lees ook
NAD M10 V2: Review streaming versterker
De ‘kast’ zelf is geruststellend rigide, geen holle geluiden bij het tikken op de klankkast. Het paar wat ik kon testen kwam in een ‘houten afwerking’. Op afstand een heel mooie, gevarieerde kleur die ik kan appreciëren. Wanneer je ze aanraakt, voel je dat je niet te maken hebt met echt houtfineer. De grille is niet magnetisch gekoppeld aan de luidspreker front trouwens. Aan de achterzijde is er, naast de mooi afgeronde en afgewerkte basreflex opening, nog een enkele set aansluitingen. Niks speciaals maar zeker voldoende voor deze prijsklasse.
Bij het openen van de NAD doos valt op dat de C700 veel weg heeft van de M10 die ik enkele maanden geleden mocht reviewen. Die M10, in zijn tweede incarnatie, vond ik toen een ‘schot in de roos’: niet alleen de juiste set van features voor deze tijd maar ook kwalitatief heel hoogstaand én prachtig afgewerkt. NAD levert met de C700 een BluOS alles-in-een versterker. Voor wie BluOS nog niet kent: dit is een door Bluesound ontwikkeld systeem wat je toelaat om je muziekbronnen, zoals streamingdiensten en eigen collecties, te beheren en gebruiken. Dit kan middels een heel erg gebruiksvriendelijke ‘omgeving’ op smartphones, tablets en computers. Hierdoor kan de C700 vanuit je smartphone bediend worden en heb je na het koppelen van streamingdiensten, en eventueel je eigen collectie, de hele muziekwereld tot je beschikking.
BluOS is echt fantastisch handig en zit al jaren in de de vorm van een Bluesound Node in mijn dagelijkse setup. Naast BluOS levert de C700 alle typische features voor een versterker: een zeer voldoende 80 Watt aan klasse D digitale eindversterking, 2 analoge tulp paren (om nog andere bronnen te koppelen zoals een CD speler of voorversterkte platenspeler), optische en coaxiale digitale inputs om digitale bronnen door de C700 interne DAC te verwerken, een Type A USB poort voor die stick of mediaspeler met je ‘samengebalde’ favorieten en zelfs een eARC HDMI poort zodat ook je TV gebruik kan maken van de superieure klank uit je installatie.
Zelfs bluetooth kan gebruikt worden, niet enkel en alleen als bron maar ook voor bijvoorbeeld bluetooth hoofdtelefoons. Luidsprekers kunnen op de stevige en goed uit elkaar geplaatste klemmen aangesloten worden. Aan de minimalistische voorzijde zit een grote multifunctionele knop waarmee de volledige bediening kan gebeuren, samen met links/rechts knoppen. Een behoorlijk en duidelijk display vervolledigt de voorzijde. Aan de bovenkant verraadt het verlichte NAD logo, in verschillende kleurtjes, de status van het apparaat.
Maar de C700 van NAD is natuurlijk gemaakt om bediend te worden met de uitstekende BluOS app. Functioneel moet de C700 echt niet veel onderdoen voor de M10 V2. Die heeft wat meer luxe materialen, een groter en aanraakgevoelig display en een ietwat betere eindversterkingsmodule. Alleen de Dirac Room Correction is echt iets om tocht jaloers op te zijn. Maar MQA ondersteuning in de C700, en de mogelijkheid om bitrates tot 192 kHz te ondersteunen, laten de M10 niet veel voorsprong.
In de praktijk
Na wat initiële instellingen op het toestel zelf, heb ik altijd de BluOS app gebruikt om de C700 te bedienen. Het mooie kleurenscherm geeft veel informatie weer over de bediening en de gekozen muziek via de albumhoes. In de praktijk zit je meestal wat te ver verwijderd van het toestel om daar veel op te kunnen aflezen. Mijn TIDAL account, lokale CD-collectie op mijn NAS en favoriete internetradio zenders werden zonder problemen door de app beschikbaar gesteld op de C700. De aangekoppelde DALI OPTICON’s verdienden nog wat fysieke afregeling door wat dichter tegen de achterwand te positioneren in vergelijking met mijn ‘standaard’ (lees: wat meer ‘laagpotente’ vloerstaanders). Het luistergenot kon beginnen.
De DALI’s hebben toch wel kleine ‘footprint grote ambities’. Mijn leefkamer is met zijn 40 m² zeker niet klein te noemen en toch slagen de luidsprekers erin om die behoorlijk te vullen, behalve als ik echt ‘luid’ speel. Het laag gaat niet ontstellend diep maar de basreflex zet die ‘lage regionen’ goed in de ‘verf’. ‘Drum and Bass aficionados’ kunnen misschien beter naar de OPTICON 6 of zelfs OPTICON 8 lonken. Het middengebied en de tweeter zijn echt top. Stemmen klinken levensecht met voldoende ‘borst’ zodat zeker de mannelijke artiest niet benepen klinkt en, vooral, zonder schrilheid die kleinere luidsprekers met mindere tweeters soms parten speelt.
R&B pop ‘The Weeknd’ heeft natuurlijk met Blinding Lights een single van wereldformaat gemaakt, maar ook ander werk zoals ‘Take my Breath’ refereert sterk naar de jaren 80. Euro pop. De DALI’s kunnen hier perfect mee om en vermoeien de luisteraar niet. ‘Synths’ produceren veel details in het hoog en de OPTICON’s laten ze allemaal horen. Liever wat Blues, zeg je ? ‘Tinsley Ellis’ dan. Lekker ouderwets klinkend met ‘Devil May Care’ heeft een brede bühne waar plaatsing van instrumenten belangrijk is om de groep in gedachte te zien optreden. De C700 voedt de DALI’s alle details van de CD, de speakers zetten dat vervolgens om in luisterplezier.
Lees ook
Een goede test is ook altijd piano. Een piano heeft een erg complexe klankkleur. Een set verraadt snel zijn manco’s door de manier waarop een grote akoestische piano, uiteraard gebaseerd op een evenzeer goede opname, wordt weergegeven. ‘Fur Alina’ van Arvo Part is bedrieglijk eenvoudig maar legt alle nuances en details genadeloos bloot. De combinatie van NAD’s C700 en de OPTICON’s overtuigen in het midhoog en plaatst hoge noten perfect. Hoe precies? Dankzij de combinatie van hoge bronresolutie van de TIDAL Master opname en de erg overtuigende DAC in de C700, maar moet een beetje toegeven in de laagte en beeldt daar de concertvleugel wat kleiner af.
Ik moet zeggen dat de versie van ‘Fur Alina’ (Pat Metheny) voor een 42(!)-snarige gitaar die ik onderweg op mijn ‘zoektocht’ tegenkwam ook enorm indrukwekkend overkwam. Minder groot dan de piano versie misschien maar wel extreem subtiel en indrukwekkend fragiel.
Conclusie
80 procent van de eigenschappen voor 50 procent van de prijs. De NAD C700 is een knappe, goedkopere versie van de M10 V2 die weliswaar wat inboet als het gaat om een aantal luxe features van zijn duurdere ‘broer’, maar eigenlijk weinig moet onderdoen. Waar het voor de meeste consumenten echt om gaat: mogelijkheden. Vooral de BluOS integratie staat garant voor schier eindeloos luisterplezier. En de OPTICON 2 MK2 van DALI? Die zijn een prima match voor die C700. Zeker als je ruimte niet al te groot is en je muziekkeuze niet te donderend laag. Ze compenseren met een zijdezacht, detailrijk mid/hoog en zien er heel fraai uit.